Напярэдадні саміту Усходняга партнёрства прайшла першая экспертная дыскусія «Беларусь ва ўзаемадзеянні з еўрапейскімі субрэгіянальнымі саюзамі, групамі і праграмамі добрасуседства» ў рамках серыі дыскусій «Экспертнае асяроддзе»
«Экспертнае асяроддзе» — серыя дыскусій з удзелам беларускіх і замежных экспертаў, аналітыкаў, аўтараў даследаванняў і спецыялістаў у сферы знешняй палітыкі, арганізаваная Народным антыкрызісным упраўленнем для абмеркавання геапалітычнага выбару беларускага народа.
Выкраўшы ў 2020 годзе галасы, правы і свабоды беларусаў, Лукашэнка скраў у нас і права выбудоўваць пісьменную палітыку добрасуседства з улікам нацыянальных інтарэсаў Беларусі. Геапалітычны выбар сёння вызначае выключна рэжым Лукашэнкі.
Выключаючы народ — носьбіт суверэнітэту — з удзелу ў вырашэнні ключавых пытанняў знешняй палітыкі, Лукашэнка бескантрольна гандлюецца нашым суверэнітэтам і ставіць яго на кон у сваіх палітычных гульнях.
Ва ўмовах, калі «міжнародныя адносіны» рэжыму ствараюць рэальную пагрозу страты Беларуссю суверэнітэту і незалежнасці - крытычна важным з’яўляецца пытанне разумення грамадзянамі геапалітычных працэсаў. Дапамагчы сфармаваць гэта разуменне і заклікана серыя дыскусій «Экспертнае асяроддзе».
У рамках першай дыскусіі «Беларусь ва ўзаемадзеянні з еўрапейскімі субрэгіянальнымі саюзамі, групамі і праграмамі добрасуседства» эксперты і аналітыкі, аўтары даследаванняў і спецыялісты ў сферы знешняй палітыкі абмяркоўвалі наступныя пытанні:
— Што такое Усходняе партнёрства і якія бонусы прыносіла ўдзел у ім Беларусі?
— Аб якім аб’ёме фінансавання ідзе гаворка, калі кажуць аб праектах Усходняга партнёрства?
— Якая верагоднасць дэмантажу беларускай дзяржаўнасці?
Коратка:
- Усходняе партнёрства — гэта геапалітычны адказ расейскай актыўнасці на знешнім контуры.
- 750 млн еўра ў рамках розных праектаў Усходняга партнёрства — гэта немалыя грошы. Вялікае значэнне таксама мелі пазыкі на добрых умовах, якія ў сярэднім дасягалі да 500 млн еўра ў год.
- Градус канфрантацыі Захаду і Крамля не аслабне. Пакуль Лукашэнка ва ўладзе і падтрымліваецца Пуціным, існуе рэальная пагроза дэмантажу беларускай дзяржаўнасці.
- Расейскія субсідыі ідуць на падтрыманне неэфектыўнай эканамічнай мадэлі, якая стварыла для Беларусі своеасаблівае замкнёнае кола.
- Пасля сыходу Лукашэнкі новаму ўраду Беларусі давядзецца зноўку выбудоўваць дыялог з Захадам, у тым ліку ў рамках Усходняга партнёрства.
Падрабязна:
Што такое Усходняе партнёрства і якія бонусы прыносіла ўдзел у ім Беларусі?
Андрэй Ягораў, прадстаўнік Каардынацыйнага савета па грамадзянскай супольнасці, дырэктар Цэнтра еўрапейскай трансфармацыі:
Усходняе партнёрства было адказам ЕС на агрэсіўную палітыку Расеі ў рэгіёне. Гэтая ініцыятыва садзейнічала і працягвае садзейнічаць глыбокім трансфармацыям усходніх краін-суседзяў ЕЗ і прыносіла істотныя выгады і для Беларусі. Беларусь і Азербайджан былі аўтсайдэрамі праграмы, што было вынікам выбару іх палітычных рэжымаў. Хоць, характэрна, што нават пры такім узроўні адносін фінансавая і інфраструктурная дапамога ад Усходняга партнёрства была адчувальнай для Беларусі
Характэрна, што інфраструктурная дапамога ад Усходняга партнёрства сапраўды была адчувальная. Напрыклад, праграма фінансавання інфраструктуры дарог, у якую ў тым ліку ўваходзіць фінансаванне рамонту мастоў, паказала, што яе спыненне прывяло да т.зв. «мастападу».
Эканамічныя рамкі супрацоўніцтва задаюцца ў палітычных межах Усходняга партнёрства.
Аб якім аб’ёме фінансавання ідзе гаворка, калі кажуць аб праектах Усходняга партнёрства?
Андрэй Казакевіч, дырэктар Інстытута палітычных даследаванняў «Палітычная сфера», галоўны рэдактар часопісаў «Палітычная сфера» і «Belarusian Political Science Review»:
750 млн еўра ў рамках розных праектаў Усходняга партнёрства, якія атрымлівала беларуская эканоміка — гэта немалыя грошы. Вялікае значэнне таксама мелі пазыкі на добрых умовах. Па розных падліках, яны дасягалі ў сярэднім да 500 млн еўра ў год.
Услед за «мастападам» нас чакаюць праблемы з водазабяспячающай інфраструктурай гарадоў.
Сродкі на развіццё малога бізнесу, хутчэй за ўсё, таксама не трапяць да беларускіх прадпрымальнікаў.
Асобна варта адзначыць, што ў першачарговым парадку пацерпіць беларуская навука.
Ці адбудзецца дэмантаж беларускай дзяржаўнасьці?
Павел Усаў, Палітычны аналітык і аглядальнік, Кіраўнік Цэнтру палітычнага аналізу і прагнозу:
Дэмакратычным сілам надзвычай важна стварыць выразны план у дачыненні да геапалітычнага выбару для Беларусі. Усходняе партнёрства ў той форме, у якой існуе зараз, не адпавядае выклікам часу.
Расея ўлівае шмат грошай у свае імперскія геапалітычныя праекты: ў Данбас, напрыклад, блізу 12 млрд даляраў.
Градус канфрантацыі Захаду і Крамля не аслабне, пра што сведчыць фактычны ўльтыматум Масквы аб недапушчальнасці пашырэння NATO.
Пакуль Лукашэнка ва ўладзе і падтрымліваецца Пуціным, можа адбыцца дэмантаж беларускай дзяржаўнасці, на жаль, на практыцы ён ужо адбываецца.
Ці супастаўная інфраструктурная дапамога ў рамках Усходняга партнёрства з расейскімі энэргасубсідыямі?
Дзмітрый Балкунец, палітолаг, эксперт у сферы расійска-беларускіх адносін:
Усходняе партнёрства для Беларусі, на мой погляд, усё ж у большай ступені палітычны трэк, чым эканамічны.
Расейскія субсідыі ідуць на падтрыманне неэфектыўнай эканамічнай мадэлі, якая стварыла для Беларусі своеасаблівае замкнёнае кола. І гэтыя субсідыі, па маім асабістым думку, значна перавышаюць тыя фінансавыя рэсурсы, якія выдзяляюцца ў рамках праектаў Усходняга партнёрства.
Мне бачыцца, што Расеі, увогуле, выгадна, калі нейкія інфраструктурныя праекты фінансуе Захад. Прыклад Арменіі гэта пацвярджае.
Нягледзячы на сітуацыю, якая склалася, у Еўропы ёсць інструмент падтрымкі беларускага грамадства ў рамках Усходняга партнёрства ўжо цяпер. Гэта-адукацыйныя праграмы.
Па сутнасці, атрымліваецца, што расейская эканамічная мадэль канфліктуе з прапанаванай Усходнім партнёрствам мадэллю не толькі палітычна, але і эканамічна?
Андрэй Казакевіч: у прынцыпе, пры вялікім жаданні і гэтыя мадэлі можна спалучаць, але для гэтага неабходна працаваць. І ўлічваць той факт, што ў дэмакратычных краінах па росчырку пяра не ўносяцца змены ў нарматыўную базу. Іншае мысленне беларускіх чыноўнікаў не дазваляе зразумець таго, што неабходна працаваць у рамках працэдур для таго, каб спалучаць мадэлі.
На колькі рэальная пагроза інкарпарацыі Беларусі ў агляднай будучыні?
Пасля сыходу Лукашэнкі новаму ўраду Беларусі давядзецца зноўку выбудоўваць дыялог з Захадам, у тым ліку ў рамках Усходняга партнёрства.
Сёння, на мой погляд, Расея, як ні дзіўна, стараецца эканоміць на сваіх знешнепалітычных праектах, нават трохі скнарнічаць. З гэтага вынікае, што інкарпарацыя або анэксія Беларусі немагчымая, паколькі гэта будзе каштаваць для Расіі занадта дорага.
Узнікае таксама пытанне, што будзе з Лукашэнкам, калі Расеі спатрэбіцца пацяпленне стасункаў з Захадам? Нерукапажатны Лукашэнка будзе гэтаму працэсу вельмі перашкаджаць.
Наступная дыскусія «Экспертнага асяроддзя»:
«Інтэграцыйныя працэсы ў рамках Еўразійскага эканамічнага саюза і Садружнасці Незалежных Дзяржаў. Перспектывы развіцця беларуска-расійскіх адносін»
Facebook | Instagram | Telegram | Twitter
