Напярэдадні саміту Усходняга партнёрства прайшла першая экспертная дыскусія «Беларусь ва ўзаемадзеянні з еўрапейскімі субрэгіянальнымі саюзамі, групамі і праграмамі добрасуседства» ў рамках серыі дыскусій «Экспертнае асяроддзе»
«Экспертнае асяроддзе» — серыя дыскусій з удзелам беларускіх і замежных экспертаў, аналітыкаў, аўтараў даследаванняў і спецыялістаў у сферы знешняй палітыкі, арганізаваная Народным антыкрызісным упраўленнем для абмеркавання геапалітычнага выбару беларускага народа.
Выкраўшы ў 2020 годзе галасы, правы і свабоды беларусаў, Лукашэнка скраў у нас і права выбудоўваць пісьменную палітыку добрасуседства з улікам нацыянальных інтарэсаў Беларусі. Геапалітычны выбар сёння вызначае выключна рэжым Лукашэнкі.
Выключаючы народ — носьбіт суверэнітэту — з удзелу ў вырашэнні ключавых пытанняў знешняй палітыкі, Лукашэнка бескантрольна гандлюецца нашым суверэнітэтам і ставіць яго на кон у сваіх палітычных гульнях.
Ва ўмовах, калі «міжнародныя адносіны» рэжыму ствараюць рэальную пагрозу страты Беларуссю суверэнітэту і незалежнасці - крытычна важным з’яўляецца пытанне разумення грамадзянамі геапалітычных працэсаў. Дапамагчы сфармаваць гэта разуменне і заклікана серыя дыскусій «Экспертнае асяроддзе».
У рамках першай дыскусіі «Беларусь ва ўзаемадзеянні з еўрапейскімі субрэгіянальнымі саюзамі, групамі і праграмамі добрасуседства» эксперты і аналітыкі, аўтары даследаванняў і спецыялісты ў сферы знешняй палітыкі абмяркоўвалі наступныя пытанні:
— Што такое Усходняе партнёрства і якія бонусы прыносіла ўдзел у ім Беларусі?
— Аб якім аб’ёме фінансавання ідзе гаворка, калі кажуць аб праектах Усходняга партнёрства?
— Якая верагоднасць дэмантажу беларускай дзяржаўнасці?
Коратка:
Усходняе партнёрства — гэта геапалітычны адказ расейскай актыўнасці на знешнім контуры.
750 млн еўра ў рамках розных праектаў Усходняга партнёрства — гэта немалыя грошы. Вялікае значэнне таксама мелі пазыкі на добрых умовах, якія ў сярэднім дасягалі да 500 млн еўра ў год.
Градус канфрантацыі Захаду і Крамля не аслабне. Пакуль Лукашэнка ва ўладзе і падтрымліваецца Пуціным, існуе рэальная пагроза дэмантажу беларускай дзяржаўнасці.
Расейскія субсідыі ідуць на падтрыманне неэфектыўнай эканамічнай мадэлі, якая стварыла для Беларусі своеасаблівае замкнёнае кола.
Пасля сыходу Лукашэнкі новаму ўраду Беларусі давядзецца зноўку выбудоўваць дыялог з Захадам, у тым ліку ў рамках Усходняга партнёрства.
Падрабязна:
Што такое Усходняе партнёрства і якія бонусы прыносіла ўдзел у ім Беларусі?
Андрэй Ягораў, прадстаўнік Каардынацыйнага савета па грамадзянскай супольнасці, дырэктар Цэнтра еўрапейскай трансфармацыі:
Усходняе партнёрства было адказам ЕС на агрэсіўную палітыку Расеі ў рэгіёне. Гэтая ініцыятыва садзейнічала і працягвае садзейнічаць глыбокім трансфармацыям усходніх краін-суседзяў ЕЗ і прыносіла істотныя выгады і для Беларусі. Беларусь і Азербайджан былі аўтсайдэрамі праграмы, што было вынікам выбару іх палітычных рэжымаў. Хоць, характэрна, што нават пры такім узроўні адносін фінансавая і інфраструктурная дапамога ад Усходняга партнёрства была адчувальнай для Беларусі
Характэрна, што інфраструктурная дапамога ад Усходняга партнёрства сапраўды была адчувальная. Напрыклад, праграма фінансавання інфраструктуры дарог, у якую ў тым ліку ўваходзіць фінансаванне рамонту мастоў, паказала, што яе спыненне прывяло да т.зв. «мастападу».
Эканамічныя рамкі супрацоўніцтва задаюцца ў палітычных межах Усходняга партнёрства.
Аб якім аб’ёме фінансавання ідзе гаворка, калі кажуць аб праектах Усходняга партнёрства?
Андрэй Казакевіч, дырэктар Інстытута палітычных даследаванняў «Палітычная сфера», галоўны рэдактар часопісаў «Палітычная сфера» і «Belarusian Political Science Review»:
750 млн еўра ў рамках розных праектаў Усходняга партнёрства, якія атрымлівала беларуская эканоміка — гэта немалыя грошы. Вялікае значэнне таксама мелі пазыкі на добрых умовах. Па розных падліках, яны дасягалі ў сярэднім да 500 млн еўра ў год.
Услед за «мастападам» нас чакаюць праблемы з водазабяспячающай інфраструктурай гарадоў.
Сродкі на развіццё малога бізнесу, хутчэй за ўсё, таксама не трапяць да беларускіх прадпрымальнікаў.
Асобна варта адзначыць, што ў першачарговым парадку пацерпіць беларуская навука.
Ці адбудзецца дэмантаж беларускай дзяржаўнасьці?
Павел Усаў, Палітычны аналітык і аглядальнік, Кіраўнік Цэнтру палітычнага аналізу і прагнозу:
Дэмакратычным сілам надзвычай важна стварыць выразны план у дачыненні да геапалітычнага выбару для Беларусі. Усходняе партнёрства ў той форме, у якой існуе зараз, не адпавядае выклікам часу.
Расея ўлівае шмат грошай у свае імперскія геапалітычныя праекты: ў Данбас, напрыклад, блізу 12 млрд даляраў.
Градус канфрантацыі Захаду і Крамля не аслабне, пра што сведчыць фактычны ўльтыматум Масквы аб недапушчальнасці пашырэння NATO.
Пакуль Лукашэнка ва ўладзе і падтрымліваецца Пуціным, можа адбыцца дэмантаж беларускай дзяржаўнасці, на жаль, на практыцы ён ужо адбываецца.
Ці супастаўная інфраструктурная дапамога ў рамках Усходняга партнёрства з расейскімі энэргасубсідыямі?
Дзмітрый Балкунец, палітолаг, эксперт у сферы расійска-беларускіх адносін:
Усходняе партнёрства для Беларусі, на мой погляд, усё ж у большай ступені палітычны трэк, чым эканамічны.
Расейскія субсідыі ідуць на падтрыманне неэфектыўнай эканамічнай мадэлі, якая стварыла для Беларусі своеасаблівае замкнёнае кола. І гэтыя субсідыі, па маім асабістым думку, значна перавышаюць тыя фінансавыя рэсурсы, якія выдзяляюцца ў рамках праектаў Усходняга партнёрства.
Мне бачыцца, што Расеі, увогуле, выгадна, калі нейкія інфраструктурныя праекты фінансуе Захад. Прыклад Арменіі гэта пацвярджае.
Нягледзячы на сітуацыю, якая склалася, у Еўропы ёсць інструмент падтрымкі беларускага грамадства ў рамках Усходняга партнёрства ўжо цяпер. Гэта-адукацыйныя праграмы.
Па сутнасці, атрымліваецца, што расейская эканамічная мадэль канфліктуе з прапанаванай Усходнім партнёрствам мадэллю не толькі палітычна, але і эканамічна?
Андрэй Казакевіч: у прынцыпе, пры вялікім жаданні і гэтыя мадэлі можна спалучаць, але для гэтага неабходна працаваць. І ўлічваць той факт, што ў дэмакратычных краінах па росчырку пяра не ўносяцца змены ў нарматыўную базу. Іншае мысленне беларускіх чыноўнікаў не дазваляе зразумець таго, што неабходна працаваць у рамках працэдур для таго, каб спалучаць мадэлі.
На колькі рэальная пагроза інкарпарацыі Беларусі ў агляднай будучыні?
Пасля сыходу Лукашэнкі новаму ўраду Беларусі давядзецца зноўку выбудоўваць дыялог з Захадам, у тым ліку ў рамках Усходняга партнёрства.
Сёння, на мой погляд, Расея, як ні дзіўна, стараецца эканоміць на сваіх знешнепалітычных праектах, нават трохі скнарнічаць. З гэтага вынікае, што інкарпарацыя або анэксія Беларусі немагчымая, паколькі гэта будзе каштаваць для Расіі занадта дорага.
Узнікае таксама пытанне, што будзе з Лукашэнкам, калі Расеі спатрэбіцца пацяпленне стасункаў з Захадам? Нерукапажатны Лукашэнка будзе гэтаму працэсу вельмі перашкаджаць.
Наступная дыскусія «Экспертнага асяроддзя»:
Comments