Гэта клетка ў літаральным сэнсе гэтага слова. Яе памер складае каля 1,5 метра ў даўжыню і 2 метра ў шырыню. Яна нагадвае прастакутную клетку з металічнымі прутамі. У ёй няма ні крэсла, ні нават лаўкі. Адміністрацыя турмы сочыць, каб увесь час праведзенае ў ёй, жанчына знаходзілася ў становішчы стоя. Сядзець забаронена, інакш тэрмін знаходжання там павялічыцца.
Клетка знаходзіцца на вуліцы, і ў яе можна трапіць у любы час, незалежна ад надвор'я. Жанчыны вымушаныя стаяць там падчас дажджу, пякучага сонца або марозу, часта да 3-4 гадзін. Калі зняволеная стаіць там да ночы, ёсць рызыка застацца без абеду.
Кася Будзько, былая палітзняволеная, якая правяла 2,5 года ў жаночай калоніі за сваю прабеларускую пазіцыю, падзялілася рэальнасцю беларускай турмы. Там існуе мноства розных пакаранняў, якія прыніжаюць гонар і годнасць чалавека. Адным з найбольш жудасных з'яўляецца размяшчэнне палітвязняў у клетку.
У сённяшняй Беларусі няцяжка трапіць за краты, дастаткова не падзяляць ідэі і каштоўнасці рэжыму Лукашэнкі. Аднак, што за злачынства трэба здзейсніць, каб патрапіць у клетку ўнутры клеткі?
Туды змяшчаюць палітычных зняволеных, якія як-небудзь парушылі рэжым: напрыклад, у выпадку бойкі ці іншага «інцыдэнту». Гэты «інцыдэнт» мае на ўвазе пад сабой вялікі спектр дзеянняў. Туды адпраўляюць, калі ў кагосьці здарылася істэрыка або пры напісанні афіцыйнай паперы аб адмове ад працы. Па расказах былой палітвязні Дар'і Чульцовай, кожная жанчына ў калоніі ведае, што калі «нахаміць» «прадстаўнікам адміністрацыі», то ў той жа момант апынешся ў клетцы. Важна ўдакладніць, што пад хамствам разумеецца любы выраз свайго меркавання. Пры гэтым казаць груба або няветліва зусім не абавязкова. Трэба проста сказаць, што ты з чымсьці не згодны і пачаць прыводзіць довады. Нават такая дробязь, як няправільна прышыты гузік, становіцца прычынай зняволення ў клетку. Таксама туды могуць трапіць і ў прафілактычных мэтах, каб паказаць іншым, што гэтая жанчына нешта парушыла.
Фактычна, не патрабуецца асаблівая прычына для размяшчэння чалавека ў клетку. Дастаткова дрэннага настрою ў супрацоўнікаў адміністрацыі турмы. Гэта паўсядзённая практыка, дзе прыніжэнне і парушэнне правоў чалавека сталі нормай.
Клетка — не толькі фізічны, але і псіхалагічны гвалт, якому падвяргаюцца жанчыны, якія знаходзяцца там. Адміністрацыя турмы спецыяльна стварае найцяжэйшыя ўмовы для зняволеных.
Памяшканне чалавека ў клетку супярэчыць міжнароднаму і нацыянальнаму праву. Згодна з матэрыяламі праваабарончага цэнтра «Вясна», парушаецца частка 2 артыкула 10 Крымінальна-выканаўчага кодэкса РБ, а таксама правілы 39 і 47 Дакумента аб мінімальных стандартных правілах ААН у дачыненні да абыходжання са зняволенымі (Законы Нэльсана Мандэлы). Парушаецца права не падвяргацца жорсткаму, бесчалавечнаму альбо зневажальнаму годнасць абыходжанню і права на гуманнае абыходжанне і павагу годнасці, якая ўласцівая чалавечай асобе.
Стойкасць беларускіх жанчын дзівіць. Па расказах былой палітзняволенай, яна бачыла ў клетцы жанчыну, якая дэманстравала свой пратэст, знаходзячыся ўнутры, іншая — што дзяўчына, якая стаіць там, увесь час усміхалася. Нам усім трэба праяўляць такую ж стойкасць і паслядоўнасць у адстойванні свабоды кожнага палітычнага зняволенага.
Важна памятаць, што ў Беларусі застаюцца больш за 1400 афіцыйна прызнаных палітвязняў і больш за 5000 чалавек, якія асуджаныя па палітычных артыкулах. Усе яны знаходзяцца ў нечалавечых умовах і кожны стойка змагаецца за сваё жыццё.
«Гэта па-сапраўднаму жудасная навіна. Факт, што беларускіх жанчын падвяргаюць такім нечалавечым катаванням, з'яўляецца абуральным парушэннем усіх магчымых нормаў міжнароднага права і самых базавых правоў чалавека. Аб абуральных злачынствах супраць чалавечнасці, учыненых рэжымам Лукашэнкі, павінны ведаць як мага больш людзей, а сам ён павінен панесці прамую адказнасць за ўсе гэтыя парушэнні. Наша каманда Народнага антыкрызіснага ўпраўлення падрыхтавала сумесна з партнёрамі ўсе неабходныя матэрыялы для перадачы «сітуацыі ў Беларусі» ў Міжнародны крымінальны суд. Падстава — здзяйсненне Лукашэнкам і яго саўдзельнікамі злачынстваў супраць чалавечнасці. Толькі з траўня 2020 па травень 2023 года ахвярамі злачынстваў супраць чалавечнасці сталі не менш за 136 тысяч беларусаў (забойстваў, знікненняў, катаванняў, палітычна матываваных прысудаў і інш.). З Беларусі па дадзеных ААН прымусова дэпартавана не менш за 300 тысяч беларусаў, перш за ўсё ў Польшчу, Літву і Латвію. Гэта 3,5% насельніцтва Беларусі. На нядаўняй сустрэчы з Лукашэнкам у Астане на саміце ШАС генеральны сакратар ААН Антоніу Гутэрыш у твар выказаў тырану прынцыповую пазіцыю па пытанні спынення рэпрэсій у Беларусі. Звяртаюся да міністраў замежных спраў Польшчы, Літвы і Латвіі, як прадстаўнікоў найбольш дружалюбных беларускаму народу краін, прыняць рашэнне, праявіць волю і перадаць справу Лукашэнкі ў Міжнародны суд у Гаазе. Даўно настаў час прымяніць усе даступныя інструменты міжнароднага і нацыянальнага права, каб прыцягнуць дыктатара да адказнасці.
Беларусы, мы ўсе разам працягваем змагацца за свабоду для еўрапейскага беларускага народа.
Дэмакратыя ў Беларусі не пераможа датуль пакуль не наступіць адказнасць дыктатара і яго саўдзельнікаў» — падкрэсліў Павел Латушка, намеснік кіраўніцы Аб'яднанага Пераходнага Кабінета і кіраўнік Народнага антыкрызіснага ўпраўлення.
У матэрыяле выкарыстаныя дадзеныя праваабарончага цэнтра «Вясна», лідар якога лаўрэат Нобелеўскай узнагароды свету Алесь Бяляцкі прысуджаны да 10 гадоў пазбаўлення волі і з'яўляецца палітычным вязнем.
Comentarios